KINIAMKHIAKSAK IN I OM UH!

0
Thumapii:
Hichi bang a khovel thakhatpi a hong kihei danglam a ataktak diing leng banglou hial khop a hong om pen tu khang a omlelte’n ki tuakkha ngei nailou hi. Lamdang sakna, lauhna leh panpihtu bei hileng kilawm a om in, ngaihtuahna tampi in paisak a, sinlai tampi leng hon guan chiat hi’n ka koih hi.
Niteng hinkhua hing leh dam a zang thei zel dia Toupa’n hun hoih hon na bawlsak gige a hihlam bang mi tampite a di’n hong chiang mahmah hi. Angeina dan leh ahidiing mawng a i na koihkoihte leh i ngeinasehsa thil a tamzawte daaltansak a i hong om uleh, a manphat dan kithei chian hiaihiai mai maw?

 

Zalenna laakmangsak in i om uhi:
Hiileng kilawhsawn baihsam lua ahihman in, a daalna leh kivenbitna dia panlaakna khauhtak zuih louh theihlouh a hihchiang in, eimah leh midangte bitna diing in i zalenna uh laakmangsak in i om uhi. Ka lungsim ah, Setan sal a kipat a hutkhiak a om a, Pathian’ sal ding a kipiakkhiakna hong lian mahmah hi (Romte 6:18). 
Gingtute’n i theih khelh sek uh hi a ka theih, Pathian hehpihna nelhsiah zel in mahni utdan leh hoihsakdan in i hatlouhna uh suanlam in Tanpa’ nung i zui sek uhi (Romte 6:15). I khelhna te uh bangchituk in thuuk in zaa mahleh, Pathian’ hehpihna in a liahkhuh zohlouh omlou hi (Romte 5:15). Hehpihna pen khelhna dia suanlam diing hizawlou a, khelhna sal a kipat suahtatna hon petu leh thumang diing a hon thanuam saktu diing hizaw hi (Titus 2:11-12). 
I utteng hih a, ki thunun thei lou diing a, manbei a tatkhiak i hikei a, Jesu Khrist’ sisan mantam tak a siangthou diing a tatkhiak i hi uhi. A hon tatkhiakna sa mah a va kilehkik ding hiam, ei utnadan a hing diing hilou a, Amah a diing a hon leikhiak i hi uhi. Pathian pen Pu(Master) hoih ahi a, A hehpihna leh zahngaihna hauh ziak in amah thunuai a omdi’n hon sawllui kei a, himahleh ei utna mahmah toh, i lungtang tengteng in, ei deihtelna zang in, i hihnathak (Amah sal hihna) saang di’n hon deih hi.
Pathian hehpihna tung a hehpihna sawn ahih leh, Setan sal akipat in Amah sal di’n Jesu Khrist sisan in hon leikhe mahleh, sal bang in hon en talou in ta bang in hon enta hi. Halleluiah! (Johan 1:12 ; Romte 8:16).
Ta i hihtak man in, nuamsa vaal kha in, a zangkhial tampi kiom hi. I hihna diktak i theihlouh luat ziak a kiuangsak kha a, i tanvou di hileh kilawm khawng a Pathian hehpihna ana ngaihtuah kha sek ihi uhi. A mangthai diing lai tatkhiak a om i hihlam uh i ngaihtuah leh suut munlouh luat ziak ua hamhaih gawp ihi kha diing. Bible sim a suut kisaan ni hang!
Khelhna sal a kipat a diktatna sal a i dinmun uh kiheikhia ahihlam i theih ngellouh ziak ua i hindan uh kikhek suak ngellou ahi di’n ka ngaihtuah hi. Pu(neitu) kikhek i hihlam uh kitheichian deuh le’ng chu i ngaihtuahna uh hong kikhek dia, i gamtat un le’ng hon zui mai diing hi. Pathian hehpihna leh zahngaihna koih dau lua i hita uhi. Ki vel thak ni. Bible sim suak zulzul hilou in Bible suut ah buai ni.

 

Tulel a haksakna, Toupa hon sinsakna:
Coronavirus ziak in daan khauhtaktak puankhum in i om uhi. Daan khauhtak zuih diing chih kia hilou a, daan botse te’n sorkar apat gawtna leh a gau dangte thuak ding uh chih om zomah ahih ziak in mi tamzawte’n ei hoihna diing ahihziak in, huai daan leh pilvanna diing tuamtuam chiamteh in, a hitheitan in kizui chiat hi. Pathian toh i kikaal uh hon ngaihtuah sak vungvung hi; Coronavirus i lauh tuk un Pathian lau in, a hehpihna sung a daan hon bawlsakte leh A hatna suang a i zuih theihna diing inleng huaidan in pilvang thei zen le hang zaw…!
I bitna diing un leh midangte damna leh hinna natawm adia lauhhuai ki hithei ahihziak in zalentak in i omthei nawnta kei ua, a dawnna omsun Lockdown a hihziak in ut leh utlou in i zuita uhi. Gak takzet in om ua, gingtute hinkhua (nungzui hinkhua) toh leng ka teh mahmah hi. I na gensa mah bang in, ei utut a om thei kihi nawn lou a, kithunun tak leh khawngeingai tak a, eimah bitna leh tangtawn hinna i neihtheihna dia A thupiakte pilvangtak a i zuih diingdan uh sinsakna hileh kilawm kasa hi.
Huan, Pathian itte, ama’n a seh bang a a sapte a di’n, a hoihna ding un bangkim in a sepsak chiat chih i thei hi (Romte 8:28). 

 

Taangtawn a gawt a i om louhna di’n:
Taangtawn a i thuak louhna diing un, hun bangtan hiam i lei hinkhua uah thuak zekzek hon phal Pathian i neih ziak un, A min thupi i phat ahi.
I Laisiangthou apat i theih mahbang in, Israel te bang leng, a tatlek luat chiang un, Pathian’ Thangpaihna sukha sek uhi. Pathian hoih leh ginom ahihziak in, a tung ua a thangpaihna gu a tunsak diing chiang in, A zawlneite tungtawn in taihilh sek hi. A khelhna ua kipat kisiik a Amah lam zuan diing in hun bangtan hiam sung Zawlneite hilhkhawlsak sek hi. Jeremiah tungtawn ngei inleng, a bitna ding un Nebuchadnezzar vaihawmkhum diing a kipekhe di’n ‘ka mite’ chia A sap Judate Pathian in ana sawl hi. A thangpaihna tung teitei diing ahi a; namsau, kial leh hiipite zang a Pathian in a thangpaihna tun diing ahihziak in, a bitna diing un, Babulon ah saltang diing a kipekhe di’n ana sawl hi.
Eite leng huaidan a, kisiikna hun piak a om ihi kamoh di uhia! I tung ua a thangpaihna a suah louha dia innlam a hon sawlpai sasauh i hihlouh kuan i gen thei a? Ei gingtute a dia bangmah a mawk a tung omlou chi i hihleh, hiai hun nuam hetlou leng a mawk hilou chihna himai lou hiam? (Amos 3:6). A poimoh pen leh a masa pen Pathian gam leh A diktatna ahihziak in (Matthai 6:33), hiai hun hoihtak mansuah lou in a poimoh pen leh a masa pen, ahihna mun diktak ah lem fel thak ni….zekai thei eive!.

 

Hun haksa a hampha hihlam kiphawk:
Pathian neite i hamphat diak na uh ka chianna thak khat hon gen leng: Ka sepna
Bombay YMCA Counselling Centre toh leng kizopna nei, Covid 19 leh lockdown hun a di liauliau a ki tungkhia ‘Wellbeing Volunteers United’ kichi ah ka na kihel tei hi. WVU in atup ahihleh Covid 19 leh lockdown ziak a lungsimlam a mangbatna leh haksatna tuakte a dia Helpline number kipe tungtawn a houlimna (counselling) a mi panpih ahi. All India a dia ‘helpline’ a hihziak in, gingtute tel in sahkhaw tuamtuam ki houpih kha hi. Call ka laak khak masak pen a kipat in ka ngaihtuahna a omsa thil tampi hon lian thak hi. ‘Caller’ toh ka kihou khit un, Khristian ka hi a, konna thumsak zel di aw, chih toh ka kihouna uh ka khin hi. A khonung a thumna a ka delhzuina ah leng, huai ‘caller’ pen in Tanchinhoih zakha a, hotdamna a hon tan theihna di’n ka thumsak zel hi.
Khovel pumpi lokkha thil mangbathuai hong tung guih a, gingtu hiloute’n a pawlawng a Khovel pilna leh Pathianlemte a hehnepna leh khamuanna a zon vengvung lai un, ei Khristian te i hihleh Pathianthu in i ki hehnem ua, ‘Pathian nei nailoute’n’ leng Amah naihna in i zangthei lai uhi. Ginglou mite toh teh a i hamphat diak dan uh chu, Khristian khotaang leh minamte ah i na piang khak mahmah uh leng Pathian vualzawlna thupitak ahi chih thei ni. Khristian khotang leh minam lak a ana piangkhaloute adiing in bel, a hunlem tawm zaw tham a, a khente a diing in bang hotdamna tankhak theihna di hunlem natawm latheilou in om top mai uhi. Hunlem mu a tanchinhoih a hon zaakkhak ua, huai Tatna a hon gup diing chiang un leng, khotaang chih phetlouh in innsung leh minamte lak natawm ah etsan leh nohkhiak tuak zen a om mi tam uhi. Akhente houh in sihpih zomah lai uhi.
Adiak a tu khang a omte’n i ngaihtuah di ua poimoh khat chu, Pathian hing biakna dia hon daal khat le omlou hi. Himahleh, hiai hamphatna pen zangkhial zel in i khotaang leh saptuam natawm kiaksiatna manoh deuhdeuh kholoh in i om uhi. I omdan uh kiphawk lou in, hun haksa i tuah chiang un, Pathian bang ki ngoh ut zawmah lai hi. Hun dang a Pathian phawkkha ngei khat le hilou, hun haksat chiang bek a phawk kizil malak a Pathian ‘fair’ lou (khembawl) a ngoh bang ki ut zomah lai hi. Kei ngei leng ka na huchi kha tham hi. Hun haksa pen Pathian tung a phun leh kiphinna diing hilou a, Amah ah tawldamna, bitna leh suahtatna om ahihlam hong dawkkhiakna pen kiniamkhiaktak a aangvaanna diing hizaw hi. Hiai hun in Amah lam mah zuan le’ng, ki navaak in ki tawldam dia, ki suakta in ki dam diing hi. A sawina leh gawtna leng kituak thei zomah lai hi chih chiamteh ni.

 

Mabaan diing genlawk theih top lou:
Hun paisa a bang hiamhiam tupna(plan) i bawlsek dan ziauziau a kibawlthei nawnlou hi top mai hi. Zingchiang in huai ka hih dia, Kiginni chiang in huah ka hoh dia, Pathianni chiang in ka kikhawm dia chia lemgeel a tup ki nei thei nawn top lou mai maw? Hiai natna hiileng in hon vaulau lua ahihziakin I hinna uh Mei sawtlou kal a hong dawk a, mangnawn lel zel bangphet ahihna hong chiang mahmah hi. ‘Practical class’ i la tam khop mai uh! Zingchiang thu ah ki-uangsak lou diing a hiai kan a kiniamkhiak sak ngailai di’n omkei ni maw? (Jakob 4:13-14 ; Paunaakte 27:1)
Toupa mai a kiniamkhiakhuai ahihlam ki phawk den sak na di’n Jakob 4:15 ‘by-heart’ le’ng ahoih law di kachi:
“Huchi’n, Toupa’n pha a sak leh i dam dia, hiai hiam, huai hiam i hih ding, na chih ding uh ahi.”

 

Hun haksa a Pathian muan kisin:
Hiai natna hileng in hon patausak mahmah hi. A bul tuung lai in natna hiileng a kipat bitna diing thuumna Pathian in a za tam mahmah di’n ka gingta hi. Lockdown masapen hong bei a natna hii kithehdarhna in kiamlam hon manoh louh chiang in a beisakna di toh leng i thuum vengvung uhi. Huchia thuum diing mah leng ahi a, himahleh huchidan taangpi diing zaw hilou hial hi.
Pathian mi muanhuaite maw, haksatna leh gimthuakna in khalam thagum soizoidan a sinsak ngen ahi uh chih thei ni. Gimthuakna pen kuhkalna kisinna leh Pathian a muanna ngak ana sinna uh ahi (Romte 5:3-5). Ei leng huchihdan a pan i laak diing uh ahi. Gimthuakna ichih gingtute’n i thuak diing mawng uh ahi (Philippite 1:29). I gimthuaknate uh a khenchiang in khemna in hong pai a, a khenchiang in ze-etna in leng hong pai a, A khenchiang in Toupa’n hon sinsakna leng ana hisek hi. I gimthuakna uh a thawn khat leng omlou a, Toupa toh hon kichimatsak diak na diing bang ana hipah gige hi chih thei ni.
Johan 15:1-2 ah I Hondampa’n Grep kahiang toh hon na tehkhen hi. I gah na diing in Pathian in gingtute hon heuh zel hi. Hon heuh chiang in gimthuakna in i phawk sek uhi. Huai hun a puuksia mi tam mah le uh, huai hun a dingkipte adi’n A thupina mihing in a lametsang a thupizawtham Toupa’n musak gige ahi chih chiamteh in pang tinten ni maw? (1 Korinthte 2:9)
Hun thoveng ah Pathian muan olsam mahleh hun haksa a Pathian muan zaw ana haksa petmah hiveh. Himahleh, Pathian panpihna in hithei ahi chih tampitak te’n i chian ta uh ahi (Matthai 19:26). Amah panpihna ziak mah a, A deihdan hon utsak a hon semkhesak zel Pathian min ka phat ahi. (Philippite 2:13) 

 

Hun haksa a Pathian muan diingdan diktak
Danial 3:17-18 kikaal ah chiantak in Sadrak, Mesak leh Abed-negote’n ana langkhesak uhi: Nebukadnezzar in amau lawmta teng thum milim bia a akuun utlouh ziak un meikuang zuazua sung ah khiak diing in thu ana pia hi. Amau Kumpipa kiang ah Pathian a muandan uh chi thum ana hilh uhi
1)Meipi kuang zuazua a kipan Pathian in hunkhe thei ahihlam thei uhi.
2)Pathian in hunkhe ding ahi chi in Pathian’ ginomna ah kinga thei uhi
3) A hutkhiak kei taak lehleng, Pathian thuthu in koih uhi.
I etton diing, i Hondampa ngei inleng, “Abba, Pa, bangkim na hihthei a; hiai nou kei a kipan in lamang in; himahleh, kei thu hilou in nangmah thuthu hi zaw hen”, ana chi hiven maw? (Marka 14:36). 

 

Dotna poimoh mahmah khat:
Pathian akipat A vualzawlna chiteng leh thil hoih muh diing neilou in kikoih taleng, Pathian i be di uam chih dotna mahni mimal chiat in kidong sin mah ni. Huai in i Pathian biakdan hon kivelsak thak sak di’n ka ngaihtuah hi.
Coronavirus damna diing damdoi lah muhkhiak chih omnailou tadih ahihna toh, hon vaulauhna kiam tuan lou in om mahleh, Coronavirus toh khawsakkhawm i sin toutou uhi. A veikhate leng a tamzaw tham bang hong damkhe zel ua, huai in leng i lauhna uh tampi bengdai hi. Hiai in hon ngaihtuahsak ahihleh, hihtheih bangmah i neilouhdan uh ahi. I kiven theihtawp in kiveng kichi leng le, kiveng bit pumluum zou chih omthei tuanlou ahihna ah, tutan a vei kha nailoute leh a damkhete adi’n chu kep a om ihihlam uh achiang huntawk mahmah hi.

 

Mi haksatna tuahte hiam, ei sang a haksatna huaise taktak tuakte hiam, innlam zotna a haksatna tampi phutou te bang, ann ngawl sawt lua a, nek di muh masakpen a kapkhe mai te khawng i muhkhak chiang in, eilam ah banghiam khat sukkhak ngeilou leng hong ki sukha hi. Mi a di’n i dah a, i thuakpih a, i hihtheih leh panpihtheihna khat leh nih omte ah i na pang sam hi. Huai kawm kawm in Toupa tung ah i kipaak petmah hi. Mi tampite sang a i hoihzawk ziak hilou ahi chih leng i thei a, eilam ah kiniamkhiak utna hong om a, huai in Pathian mai ah hon kiphaniam sak a, A Thu man utna i lungtang ah hon guan hi.

 

Coronavirus leh a gau i thuakna uh kha khat (1 month) leng ching nailou a i na om lai un, damna ngen in thum in i thum kheukhou ua…”Toupa hon damsak”, “Toupa ka gam uh damsak in” chi in thumna ah Pathian i kah tam mahmah uhi. Hih haksat a i om chiang ua i buaipih masakpen uh ahihleh suahtatna di leh damna di hipahpah hi. A zangkhai di, a nuamtuam di kia lungulh a, khalam thil hon kawkmuhte leh hon sinsak utte mulou ihihkhak diing uh kana lau gu sim hi. Toupa gam leh diktatna zong masa leng, Ama’n i poimoh leh taksap theilua a, hon pe diing in mansa hi (Matthai 6:33). “Toupa hiaite ka tuah uh na phal a, ka tung uah zahngai inlan, hon humbit in. Hiai hunsung a non muhsak leh theihsak ut, non sinsak ut omte haih lou di’n khalam pilna leh mitvakna hon pia in chin thum zaw le hang, Pathian in ngaikhia in hon dawng diing thanuam di’n ka gingta hi (Luke 11:11-13).

 

Thukhitna:
Ei utdan a Pathian sam hizolou, ei phattuamna dia Pathian sam hizolou in, Amah lung zong in, Amah maipha zong in A mai ah ki phahniam in sam ni. En khovel tan lel ngaituah in buaisek mah leng, Ama’n tangtawn adi leh ei hoihna di ngen hon ngaihtuah sak hi (Jeremia 29:11). 

 

Mahni sia leh phatheihna, mahni deihteelna zang a kingaihniam khawng haksa i sa mahmah uhi. Tu hunbi in zaw ei deihtelna zang thei in leng i om nawnta kei uh! Khovel natna hiileng, huihpi-vuahpi, ziinliing leh khauphe honpite a kipat ki venbitna dia pan va laak hoih sem didan leng om tuanlou a, hihtheih pii lua leng ki nei ngellou hi. Pathian zahngaihna liauliau a kinga in kingaihniam sak in i om uhi. Toupa thupi lua hi.

 

Kiiniamkhiak tak a, Amah tung a ki-nga zom tou thei zel di’n Pathian in simtute hon panpih chiat hen aw, Jesu Khrist min in. AMEN. 

 

– Chingngaihlian Tunglut

June 06, 2020/Article No. 17

(Laigelh toh kisai kupbeh nuam a om leh, +919892316430 ah thuzaak theih diing hi.)
Chingngaihlian Tunglut
WRITTEN BY

Chingngaihlian Tunglut

She is one of the two co-founders and the in-house counsellor. Her freelancing works include lots of voluntary and 'Pro Bono' counselling in church and community. She is also extensively involved as a counsellor at Bombay YMCA Counselling Centre, CBD Belapur, Navi Mumbai. She has been trained and certified in several Mental Health and associated courses. She is also a certified trainer. She is passionate about young people and the issues they face. She has facilitated workshops on Mental Health and other relevant issues and is involved as facilitator in counselling courses and Sunday School teachers training from time to time.

(Please contact her for seminars and workshops about adolescent and youth issues and mental health etc. As a trainer, she is also passionate about training and equipping people to better serve the body of the Lord Jesus Christ in children, youth and women ministry)

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Book Appointment