KA TUNG UAH ZAHNGAI IN AW, TOUPA AW!

0

Thumapi:

Tuni zinglam in video khat a mi khat in lamlianlai ah ui sisa, gilkial luat ziak a, a neklai ka va mukha a, ka lungsim hon khoihkhaakdan nuam hetlou hi.

Hiipi in a zelhkhakte thukhat, Lockdown ziak a lam tuamtuam a thuakkhate leh khaw tuam a nnasem di’a kiloh a kuankhete’ (migrant workers) tanchin tuamtuam, lungsim tawng hon sukkha a, i om nuamlousak leh hon kapsak diing thu leh limte zak leh muh in hong om toutou hi. Lamlian lai a bawngnawi bua, pasal khat leh ui khat in a kiliaktehsiakna uh video bang in zaw lungsim hon hihna lua hi.

Tuni mah, May 21, 2020 nitak dak 11:00 P.M a Mumbai apat Jiribam zuan a pai diing train masapen ‘Shramik Special Train’ delh in Mumbai a singtangmite leng ziinglam dak 10 vel apat buai vengvung uhi. Zaan dak 9:30 vel hong hihtak in, a van uh toh train a delh lingling lai uh video ka muhleh, ka khase petmah a, ka mittui bang a luang zungzung hi. A khonung sawtlou in, ka ngaihtuahna ah thil khat a hong gingging mawk hi; ‘Innlam sap a om i hi uhia ahihkeileh sawl pai a om?’ chih ahi. Ka om nuam hetlou liai-luai khat in ka om nilouh hi. Thil omdan bangtan hiam bek theihsiam utna a dim leng ka hi di’a, ka ngaihtuahna a paipai hi. Pathian in ei singtangmite lak a leng hiai hiipi leng tungtawn a tup-le-ngiim chituamtak leh thupitak nei ngei hi di’n theihtelna(conviction) ka hon nei hi. Huai ka ngaihtuahna pen patauhna khat in hon zui mawk a, “Toupa ka tung uah zahngai in” chih ka lungsim ah hong gingging nawn zel hi. Lamdang ka sa hi.

Innlam I zuan sasauh uhi:

Inn’ i chih chiang in tawldamna, damna, hehpihna, iitna, zahngaihna, ngaihdamna, pomna, bitna leh khamuanna omna ahi. I khanletna leh iit-le-ngaihte omna leh phawkdenna(memories) hoih tampi omna ahihziakin i pianna inn kia hilou in, a khua-le-tui, a mi-le-sa leh a nek-le-dawnte teng toh ki ngaina khawm vek hi.

I inn leh khuate taisan zen in, khopite ah laisinna, nekzonna leh khosakna hoihzaw delh in tampitakte i va omkhia uhi. Kum tamkhop tak om kheta leng ki tamta ahihziak in i tuitum sim ta uhi. Himahleh, hiipi leng leh agau ziak a vauhlauhna chituamtuam i hon tuak taktak chiang un zaw, innlam ngaihna hong uang mahmah hi. Hiaiteng ka suangtuahna in, ei singtangmite, i khalam dinmun uh hon awlmohsak diak hi. Hiai haksatna in Lei inn hon ngaihsak leh delhsak tuk in i Van inn uh ngaihna leng nasatak in i mimal lungtang chiat uah hon tun thak leh kachi mahmah hi. I Lei khualzinna a innteek law gawpta hang a, i Van inn lampi mangngilh chih phetlouh in, Van inn nei ihihlam natawm uh kiphawk nawnlou diing hial khop in, khual gam pansante hi’n innmun pansante hitaleh, atamzaw i gammang ta un ka thei hi. Eite Pathian hih diing zum lou, I Pa Pathian tenna Van inn, i Hondampa’n mun hon na bawlsak na mun ngaihna zaw mahni khamtawk a neuchik bek kinei chiat hiven maw? (Philippite 3:20; Hebrute 11:16). Huai i Van inn lam delh tuntun na di’n a hunbi pen ana zang manpha le’ng kisiik huai lou diing hi (Philippi 3:14).

Tulaitak a khovel omdan leh hiileng in i hinna te uh a dengdelsak lam genlou hile’ng le, mihingte a diing a khatvei sih seh ahihziak in, Toupa Jesu Khrist hong pai nawn in hon lapkha ahih hial kei lehleng, i sihni hong tung teitei diing ahi hi. Sihnung chiang a Pathian thutanna toh ki maituah teitei lai diing kihi ahi (Hebrews 9:27) chih thutak pom ni hang.

I Laisiangthou deihthohtak pen ahing ahihziakin, bangchituk in changkang in masuan suk-tou kichi mahle’ng le, hun leh kum leh dinmun teng toh kituak tou ziahziah hi. Khovel mite tatlekna leh khelhna leng hun leh kum teng ah Laisiangthou a kigelhte toh ki zawitawn tou zel hi. A khawvel hun dungzui in meltuam deuh a hong langkhe pawl a om zel chihthu lel ahi.

Hiai Coronavirus ziak a Singtangmite’n buaina i tuah uh leh Zawlnei Jeremiah laibu ka mekbelh mahmah hi. Jeremiah hunlai a Israelte kiaksiatdan leh ei Singtangmite i changkang uh toh kiton a i tatdan un siatlam manoh hiaihiai a, i tulel dinmun i tundan uh kituak kasa petmah hi. “Ka tung uah zahngai in aw, Toupa” chih ka lungsim a hong gingin ziak zaw amawk hisam kei veh chih ka ngaihtuahna ah hong om nawn hi.

Pathian in Abraham tungtawn a teelte hi’n, Jesu Khrist tungtawn a innsung a ahuailutte hitaleh, Amah a kipat taikhiak i chiing mahmah uhi. Jeremia hunlai inleng Israelte’n a Pathian hing uh ana taisan phetlou in, khut a bawltawm milemte biaksan zomah lai uh ahihziakin Pathian a tung uah thangpai mahmah hi. Huaidan mah in eite’n leng i biak Pathian hing taisan zen in i khutsuak uh sum-le-paite leh i lungsim ua suak khawvel noptaalnate leh saannate i na be zawta uhi (Jeremia 1:16). Huchidan a niteng hinkhua kinawhtak, ahi diing mawng a koih a, khawpawk loutak a i zat touhtouh laitak un, khawvel buppi zelsuak hiipi coronavirus, ziak in i khawvel uh a hong kikai khawl chot ta mai hi.

Khopi mun tuamtuam a nnasem diing a omkhia singtangmi tampitakte leng, Lockdown ziak a nasepnate chaan in, i khosaknate uh nasatak in hong nawngkai a, haksatna tampitak i na tuak tou uhi. Thil omdan in bangtan daih diing hiam chih gen theih leng hilou ahih chiang in, ut leh utlou in, mahni khawlam/innlam ah mi tampite i dinmunte un hon sawl pai ta hi. Singtangmite tengteng a dia hiai hunbi pen kingaihtuahna leh Amahlam a kiheina, A deihlam a hinkhua zatna diing a kibulpatthakna hunlem Toupa’n hon bawlsak ahi chih ka theihteldan (conviction) ahi.

Ei ut-leh-utlou teelthei lou in, ei hoihna diing leh i mangthai louhna diing in Toupa’n dinmun nuam hetlou ah om tadih hon phal hizaw sek hi. Hon hilhkhawl lou a, Amahlam ngatna diing a hun hon pelou hileh, a thangpaihna hon tun guih leh sa leh kha ah ki mangthai diing hi (Jeremia 27:6,8 & 11). Hiai hun lamdang himahleh, eimah bitna diing, ki ngaihtuahthak a  Amahlam a kiheina diing a hon bawlsak ahihziak in, A zahngaihna i muhna uh hizaw hi. Hiaibang hun hoih ziak in kipahthu i gen zaw diing uhi.

Mihingte lamdang dan chu, ei deihteelna a khelhman dinlou a omlou thei bang hileng, i mangthaina diing mah teel zaw lai diing ihi uhi. Pathian zahngaihna a dim ahihziakin, kisiik a, Amahlam zuan a, A thu i man naakleh, hon tung ding nawn diing a, hon tonpih nawn diing hi. A zahngaihna lian mahleh, A thu manglou a, gilou i hih teitei leh, A thangpaihna suah ngam Pathian ahi zel hi (Jeremia 18:7-10). Amah thukhendik Pathian ahi.

Innlam a i kik bang un, Pathian lam ah kik ni hang. Ei a dia punna ngen hizomah ahih ziak in, Zo’ suan singtangmi Khristiante aw! Toupa lam ah kik ni! Zekai thei hi!

Khristian i hong suahdan uleh tulel dinmun:

Manipur adi’a Missionary masapen Rev William Pettigrew in kum 1894 in Imphal ah laisinna Skul tungtawn in missionary nnasep ana pan hi. Himahleh, Meitei Hindu kulmuutte’n Reverendpa’ sahkhaw thak puaklut pen ‘amaute lak a nawlluih sawm ahi’ chi in, nasatak in ana nang uhi. Huai bang thu hong om dungzui in, gam-uk British vaipawte’n Reverendpa’ mission nnasep panmun thak diing mundang zonpih uhi. Senvon kawkmuh in ana om mahleh, huai hunlai a a khohausapa’n sahkhaw thak pen ana deihlouh ziak in nawkik sak hi. Reverend William Pettigrew in panmun satna diing a zon khawl tuanlou ahihman in, Ukhrul pansan thei di’n hong lem khong hi. Ukhrul leh a kiimvel ah Reverendpa’ mission nnasep hoihtak in paipai mahleh, ei Zo’ suan singtangmite lak ah hong paisuak lou hi. Atom lam a gen in, kum 16 nung, 1910 kum in Watkin R Roberts tungtawn in Southern Manipur ah suahtatna leh miallak akipat a vaakna mun hon tun Jesu Khrist’ Tatna Tanchinhoih ei singtangmite lak leng hong tung thouthou hi. Halleluiah! Toupa minthang tawntung hen!

Phaizanglam tawn a Tanchinhoih hong luttheihlouhdan a tom thei pen a k’on geng ziak ahihleh, Pathian kuhkalna k’on taklat ut luat ziak ahi. Pathian in i suahtatna dua pan ana laakdan leh huaipek a kipat eite honna buaipihdan leh tutan a le’ng A hehpihna, zahngaihna leh ginomna ziak a hon buaipih sunzom peih lai tel ka chih chiang in, ‘lamdang’ chih inleng a genkhin zou kei hi. Hon iit leh awlmoh ziak a tutan hon delh peih lailai zaw lamdang in thupi lua hi (Sam 8:4); Jesu Khrist tungtawn a ‘A mite’ i hihziak uh ahi a, nuam ni.

(Jeremia 1:16; 4:22; 5:30; 9:7; 13:11)

Hichibang a eite a di’a Toupa’n pan A laakna  leh a buai peihna-te khawng gen zel le’ng, kiphawkkhia in i lungtang uh bohkekna in i hon zang khamoh di ua hia! (Jeremia 2:6-7 ; Joel 2:13-14). Ei leltakte khawng A kumpigam nnasepna a pangkha diing a Toupa lungtang a ana ki-om hitel hi. Ngaihtuah mah dih ua, i phulouh tantuan uh thupi lua eive!

Phaizanglam ah Tanchinhoih hong lut kei mahleh singtanglam tawn in hong ki pawlut thouthou hi. Thupi lua hi. Suahlam ah kidaal mahleh, Simlam a hong lut thouthou hi maw! Amah Tanchinhoih ana saang diing a Senvon Khohausa akikhek hun tan Toupa’n ngak peih hi. Ka gen ut ahihleh, Toupa’n eite hon zongkhiakna di’n taangte ana khiin hi. Khovel kilkawm khat, taanggam lak a chihtham leng phalou, mimawl leh niamtak a khawsa, a mangthai diing lai hon hunkhe diing in khovel lehlam a gam masuan mahmahte akipat in a mite hon sawl tenten hi. Pathian hoihdan leh thanuamdan lawmlawm! ‘Toupa ka kipaak’ chi chi ni hang!

A lamdangdan na ngaihtuah ngei duam ah, Mizote lak a Tanchinhoih ana lut, huchi in Vaipheite piina in Hmar khua ah puakluut in ana om hi. Huai akipat in nam dang teng (Zote, Simte, Gangte, Thadou, Paite leh adangdangte) kiang ah leng hong tungsuak pah hi. 1910 in Manipur simlam ah khut kuaihzoh zah lel singtangmite Khristian ana suak mahleh uh, kum 1913 tan in milip 1000 lam bang hong phazou uhi. Nasatak in Khristian masate tungtawn in Pathian in kuhkaltak, iittak leh zahngaitak in eite lak a A nnasep hon sunzom tou zel hi. 1947 tan khawng in zaw zungkai theita in, singtangmite’n Khristian I hihna uh kisuanpih thei hial diing khop in i hong omta uhi. Huai hunlai in singtangmite lak ah chi-le-nam in kideidanna omkei a, Khrist ah kipumkhat in i na om uhi. A milip le ki pungzel a, a hoihzaw, a felzaw leh zazaw sem a saptuam kikepna di’n pawl tuamtuam in i na kikhen uhi. Hun hong pai zel toh kiton in, nam leh pau dungzui in saptuam leng i hon nei chiat ta uhi. Ahoihzawkna dia huchilou theilou ana himahleh, tutan chiang in zaw, Khrist ziak bek inleng kipumkhatna i humbit zou nawn ta kei uhi. Poi lua hi.

Tanchinhoih toh hong kiton Pathian’ vualzawlnate ziak in koilam peuh ah ma i na suan zel uhi. Tutan in bel, dahhuaitak in, huai vualzawlna pen Amah kumpigam a diing a i zat sang un, khovek nopsakna delhna in i zang tam zaw ta uhi. Toupa’n hon dopsangnate khawng kithupisakna leh Amah simmohna a hong kipan helna khawng in i zang zaw ta uhi. I lamhaihdan uh puaknat huai law mahmah hi. Pathian lungtang mihingte a bang a na thei hileh, a nat diingdan ka suangtuah chiang in ka diip hawm sek a, kei khamtawk in zumna leh kisuanlah in ka dim sek hi. A Tapa Jesu Khrist’ sisan mantamtak eite’n nep koih lua hile’ng kilawm ta veh aw! (Hebrute 10:26-29)

Biakiin lah tam deuhdeuh, bawl thupi deuhdeuh! Biakinn i hauhtuk un eimah khut a bawltawm pathian chituamtuam leng i hau gawpta uhi (Jeremia  2:28).

Toupa i tung uah zahngai zel lai hen aw!

I thei chiat ve uale maw, siatna leh khelhna chiteng i gam neuchik ah a omlou khat leng om nawn lou hi: Angkawmna, kingaihna, thaanghuaina, huukna, milimbiakna, dawi biakna, dawi-aisanna, bumna, huatna, kinakna, hazatna, hehna, kilanna, omtuamna, gintuamna, deihgohna, tualthahna, zumunnopna, khamtheih chiteng khamna, zuaugenna, guuktakna, duhaamna, sum duhna, aangmasialna, ahausate’n azawngte nelhsiahna, thatdahna, numei leh numei kingaihna, pasal leh pasal kingaihna, numei-pasallam a innsung mite natawm tung a khelhna, poisakna beina, Pathian lauhlouhna, Nu-pa hinkhua lohchinlouhna, Nu-le-pa simmohna, mi gentheite nopnehna leh adangdangte.

(Galatiate 5:19-21 ; Kolossate 3: 5 ; Kilakna 3:15-16 ; 9:21, 21:8 ; Jacob 3:16, 4:17, 5:4-6 ; Paunaakte 26:15, 19:15 ; 1 Korinthte 6:9 ; 2 Timothi 3:2, 4:3-4; Romte 1:30 ; Mark 13:12 ; Micah 7:6 ; Jeremia 5:28, 6:7).

Bangmah hiloute, hihna mumal leng neiloute, Amah hihna koppih diing a A Hotdamna i tan theihna du’a, Amah mah hong kipan ahihna eite adi’n dik diak se hi (Philippi 2:13). Himahleh, Hinna tuinak I Toupa Pathian i taisan ta ua, Amah mun luah di’n tuikhuk keh, tui vuun theihlouhna, pathianlem (sum-le-pai, hihna, saanna leh nopsakna) i kibawltawmta uhi (Jeremia 2:13). “Toupa ka tung uah zahngai in aw!” chih ka lungsim a a gingin ziak hong chiang zaw sem ta!

Pathian in suahtatna Tanchinhoih ei singtangmite lak ah hon tut kum 110 bang chingta hi.

Dawi-le-kau, singbul-suangbul, sumbul bia a, zu-le-sa leh dum nek chihtak a nete, khua leh khua kiluhtuah a, suak-le-sal a kimantuah a, masuannalam a maban chih lua leng neilou a om a, mangthai diing lai, a iitna a hon zongkhia in hon hunkhia hi. A innsung ah tanmun thupitak, a zi hihna luah diing in hon na huai lut ta hi. Toupa hoih hi! Halleluiah!

(Ephesate 2:19 ; Isai 54:5 ; Jeremia 2:2 & 3:14 ; Kilaakna 19:6-7).

A hoihna leh zahngaihna leh a hon piina ziak liauliau in nam niamchik, silh-le-te’n a leng tualniam, thagum a nektawm zong petmah, kipatna mumal theilou, omna leh tenna kip leng neilou, masuannalam a leng chiangkuang hetlou, laigelh-laisim theilou a ana khosa himah le’ng, Jesu Khrist a suahtatna Tanchinhoih toh hong kiton siamsinna ziak in i hong changkang ua, ma i hong suan hiaihiai uhi. (Jeremia 2:7, 5:28). Thagum a nnasep a nekzon kia hinawn talou in khuakzatna (lai sinnalam, sumdawnnalam leh khutsiamna leh mimal siamna-te) ziak in i ngaihtuahnate leh hindante uh hong kikhek tou zungzung hi. Tutan chiang in bel Khawvel I tenna gam India sung kia hilou in khawvel mun teng natawm ah kithehdarh ta uhi. Ngaihtuahtham ching ahi: I ki thedarh tuk un, Tanchinhoih i thehdarh uhia?

Khopi a omte ‘Mission Field’ toh kisai  :

Khopi a i omnate uh i ‘Mission Field’ uh ahi i chisek uhi. Tup leh ngiim neitak a mission nnasem diing a kipekhia I hih vet kei leh, miteng a diing in thil hithei hikhollou diing hi. Mi vaantaang, khopi a nnasemkawm a omte a diing in gingloute kiang a ‘active ministry’ a va kibual haksa pi ahi. Gingtute lak mah khawng a va kihel lemtaang zaw tham hi. Hiai toh kisai a i theih diing poimoh mahmah ahihleh, India ‘secular state’ ahi. Huai chu, mimal in sahkhua amah zuih diing a ateel zaleentak in a zuithei diing chihna ahi. Huchi ahihziakin, sahkhua ginomtak a zuihsa neite kuahiam mi naraan in ei sahkhua zui diing a i va khektheih hikhollou diing hi. Lawm-le-vual leh innsak-innkhang natawm lungluutna nei ahihkei ngal ualeh, ginglou mi himahle uh, ei sahkhaw zuih va mawk nawlluih theih louh hi. Amau mah inleng amau sahkhua hon na genthuk/ nawlluih thei uh ahi chih i theih poimoh hi. I kisakkhawl zek leng kuul diing hi.

Huchi himahleh, Tanchinhoih puangzak diing a mohpuakna i neih pen subuching theilou diing chihna hituanlou hi. I lawm-le-vual leh insak-inkhangte Khristian va suahsakna diing in kizopna poimoh masa a, amau thugin leng ngaihkhiaksak masak poimoh diing in gintathuai hi. Mi toh huchia va houlim chih pen miteng hihtheih hi khol kei mahleh, Khristian kichi teng in i hihtheih uh leh i hih diing mawng uh chu, i tenna kiim-le-kiang leh sepna munte ah hangsantak a Khrist hinkhiakpih ahi. Huaidan a Tanchinhoih puanzaak hithei lua hi. I melput ua leng chituam, a hon koihdan uh leng a omsa khat om khin ahihziak in, gamtat leh omdan ah Khrist’ vaakna langsak le’ng i houlimna leng ngaikhe nuam diing uhi. I nuntakna a kampau leh omdan a kilangkhe lou pii a Hotdamna thu va gen pih sawm i hihleh, mi lungsim zoh haksa viau diing hi. Ei gingtu khotaang sung natawm ah leng, Pathianthu hinpihloute thugen kingai peih se lou hiven maw?

Huaiziak in, mite’n khovel paidan atheihdan uleh, azuihdan uh toh ei Khristian kichite omdan, kampau, lungput leh hindan kituakkha tam lua ahihziak in i sahkhua uh hon lunggulh pih vetlou hidiing uhi. I biakna thupuak leh i omdan gingloumite’n a teh chiang ua kituaklou hetlou leng hikha thei hi. Chituamtak a khosak malak a a Kut lopte khawng uh phur pih mahmah pawl leng kitam hi. Kua Khristian suahsak (convert) malak ah, a noptaalna te ua ei va ki leh tum dek hizaw hi.

Khopi a om, mi tamzawte sepna mall, showroom, spa, salon, restaurant, hotel chihte khawng hitangpi hi. Mi khenkhatte’n kikhual siamtak in savings neithei mah le’ng, a nei theikhollou leng ki tam zel hi. Lohkhiak sunsun a awlmohtak a innlam a Nu-le-pa panpih a, sanggamte chawm hunkhop ki-om hi. Sepna haksatak a innlam a innkuante panpih a, khosakkhiakna dia kikhualthei tak a nna sep chihtak a sem leh khawsa tampi leng i om uhi. Biakna lam leh Pathian limsak tak a khosa leng tampi i om uhi. Himahleh mi tamzaw huchi lou ua, a lohkhiak sunsunte uh nek-le-dawn, kicheina leh khosakna sangtak zuihna in zang uhi; a lohkhiak zah uh tamlou toh hinkhua sangtak azatdan uh kituaklou in khosa uhi. Khopi in a piaktheih zalenna leh noptaalna ah tuitum in, zu-le-sa, khamtheih, numei-pasallam a thaangtatna leh haihuaina chiteng a va kibual leng tampi i om zel uhi. Va ki innteeksak law kha in, amau sahkhawvai a a chiin uh leh tawndan hoihlouteng bang ‘lungsim lian’ kichi in i vakoppih uhi. Bangteng hileh, khentuamna leh simmohna leh vaulauhna leh haksatna chituamtuam i tuah chiang un innlam mah lunggulhna hong lianpen gige hi.

North East lamte himhim, ei singtangmite tel in, i mel ziak un le deidanna leh tuamkoih in i omkhin uhi. Hiai kha phattuamna nei in zang thei hile’ng i vaak uh vaak diak na’nchia ka chi hi. I vaakna un Mission Nna nasatak a semthei ahi chih chiamteh in nei chiat niuh maw!

(Matthai 5:14&16; Ephesate 5:8 ; 1Peter 2:9 ; Philippi 2:16 ; 2 Korinthte 6:14 ; Isai 60:1)

Khristian min suang lua hinazenpi in, khopi a i va omkhiaknate uah Vaite’n hon muhsitna, huatna leh i tung ua a hiamgamna uh, ‘mit sik a mit, ha sik a ha’ (Matthai 5:38) in i thukkik sek uhi.  ‘Kolgam-Vaigam’ ichih uah i va om ua, atawmzaw tham hinapi in, kiphasaktak in, nek-le-dawn chintawk, om chintawk leh kichei chintawk theilou in mi tamtak i va om uhi. Huchia mi’n hon na iiplah ua hon simmoh bawl chiang un tangteel sihtan mah i bang zel uhi. Bangteng gen mahleng, ‘Vaite’ hehpihna leh kipiakzohna tampite tutung Lockdown ziak in i omna khopi mun tuamtuamte ah hamphatpih i tam mahmah uhi. Ka Nu’n thupil agen sek, ‘chil toh nek toh thuah’ chih ka lungsim ah hong suak hi. Singtangmite hi mi kideihkhop himah le’ng, mumalloutak a om bialbualte ihi uhi.

Ngaihtuahsau zek lai dia hoih chu, hou deuh in gen leng, Britishte’n Map enkhawm a gamgi a khen lai un, eilawi tenna leh khawsakna singtanggamte India gam diing in giitluut kha zenzen uhi (Pathian lemgel mah hi diing in ka um hi). Burma gam khawng a hon na giitluut uh hileh zaw, sepaih vaihawmna nuai ah ana ki chavaih kha lawtel kha thei hi. Bangteng gen phen-phan le’ng le India Sorkar bikhalaap nuai a om a pau phen-phan kihi thouthou hi maw?

‘Vaite’ chia i muhsit mahmah te uh zah khawng pha tel in, Pathian hing belou hizomah lai leng bang i chiphet duam maw? Mahni mit a singtum mulou a mi’ mit a singthem dem a kibuai. I mit ua singtum lakhe phot leng, i muhna hong chiang dia Vaite mit a singthem om lakhe di hang a, I Toupa Jesu kawkmuh thei ta diing ihi aka!

Khopi a omte’n i chiamteh diing ua poimoh ahihleh, Jesu Khrist i kam kia uh hitalou a, i saptuam sung milip tawm chikte sung lak kia hinawnlou in, i sepna leh lawm-le-vual gingloute lak ah hangsan zaw sem in gum ta le’ng hoih lawtel diing hi. Khopi tuamtuam a hon piilut Pathian ahi a, A tanchinhoih puangzaak diing a thupiak hon piak ngaidau thei kihilou hetlou hi. Tanchinhoih phatuamtak a i puanzaak theihdan uh ina gensa pen hiai ahi: Gingloute’n i omdan uapat i neih uh Jesu Khrist theihchet utna a aneih diing uh ahi. I huchihtheihna diing un i vak uh taangsak diing in pan naaktak a i laak thak uh poimoh lua hi.

I kipatna mun mah ah kibulpatthakna:

I kipatna lam mah kibulpatthakna dia Toupa’n hon kiksak hi diing in a gintathuai hi.

Lamka leh asehvel a khosate Lungsimlam leh Khalam dinmun omsa pen Lockdown ziak in hong kikhek mahmah hi; mi tampite’n patauhna hon nei ua, Hotdamna bang hon zong ua, Baptisna la in, gingtu i kibehlap tou zel uhi. Huai kia lou in, kivelthak a, hotdamna chianthak leh Pathian lam naihthak leng mi hunkhop kiom hi. Kipahhuai lua hi.

Lamka khotualmite’n ki bawlhoihna kipan pan ahihtoh kiton in khalam leh lungsimlam dinmun muanhuai lua chih leng hinai khollou maithei ahihna ah, khopi mun tuam tuam a kipat khalam, lungsimlam leh salam dinmun chituamtuam asang a sim ahonpi a kinawn luut beh uhi. Khopi a hong kipante lak ah atamzawte’ khalam dinmun mumallou khollou maithei hi. Huaiziak in, panlaakdan thak leh panlaaknasate i zuunna tup leh ngim kichiantak  a omkei leh ki khonung buai thei hi (Leviticus 13).

Ana piangthaksate zung thuuktak a kaihsak dingdan i sai ua, nungzuihna i piibawl uh hunta hi. Chihtaktak a Jesu khrist’ Nungzuihna mite’n aneihtheihna d’ua, gingtu khat-le-khat moh kipuaktuahna (accountability partnership) leh khat-le-khat omzeneitak a kithumpihtuahna (prayer partnership) leh sehkhen kikholhna (small group fellowship) omsate zuunthak poimoh petmah hi. Huchibang a omlouhnate ah panlaak diingdan i ngaihtuah kin uh poimoh hi.

Mihingte ngeina khat, Pathian’ deihdan lamzuihna a kipat taisiat baihsam ahihziakin, kik ngai ana ki hi man sek hi. Huaiziak mahtak in, “Kei mi diktat kahi” kichi tang giu-geu ngam ki-om khollou hi. Huchi ahihziakin, khalam a I omna mun chiat a noptak a om khiin-khiian diing kuamah ki-omlou hi. I omna munmun a kipat Pathian naihzaw deuh diing kihi gige hinapi in, akhenchiang in i gamlatdan uh uang law giap a, Pathian’ thununna kituak sek hi. Toupa A thuchiam a ginom ahihziakin Amahlam a i kithei theihna diing un A thupina hon musak zel hi. Athupina i chih chiang in a hoihna leh vualzawlna toh mekbelh sek mahle’ng, Toupa Pathian in ‘Kei Pathian kahi’ a kichih hial chiang in A thangpaihna ah a leng A thupina kilangsak zel hi. (Huaidan Ezekiel laibu ah tampeuhmah hi ; Habakuk 3:1-15 ah leng muhtheih hi)

Bangteng hileh, achiang mahmah zaw, Pathian kiang ah kisik a, kiniamkhiak a i kiik diing uh ahi. Khawvel i en a, Pathian mihingte tung ah lungkim lua ahi chihna diing himhim omkei veh! Ei mimal chiat in Pathian mai ah kisiik in  khelna thupha tawi in, ki phahniam ni. Khristian khat kichi i hihleh khalam thagum suah in, pang ni hang! Nungzuihna piibawl in kipan thakni. Nungzui bawl ni. Tua i kipat thak kei uleh hiai hunlem i mansuah khaak uh lauhhuai petmah hi. Hiai kaan a hunlem dang hong omnawn khollou diing hitaleh, kikhel thei hi.

Covid-19 leh a gau in hon puaksuak hun lamdangtak mai eite a diing a hun lemtang Toupa’n hon bawlsak ahi in ka ngaihtuah hi. Ahidiing bang in zangkha leng chihhuai salua ing! Pathian in eite lak ah A nna sep ut nei a, eite tungtawn mah a semkhe diing  ahihziak in, ana kisakhawl ni hang. ‘Toupa’ nnasep daltu a pang diing i di’am ahihkei leh a huhtu a pang diing?’ chih dotna kidot tuak kasa mahmah hi.

Khotaang leh saptuam dinmun keniam mahmah ta ahih ban ah, hiipi leng ziakin khalam leh lungsimlam a dengdel kitam mahmah hi. Hiai hun ah Setan in leng naaktak a panla ahihziak in, Amah panlaakna doudalna di’a panlaak diingdan hoihtak i neih kei uleh, i dinmun uh kiaksiat beh lai diing hi. I tu dinmun un khalam a dangtakna lianpi hon tun hi chih Lockdown hon kipat a pat patau mi tampi omte ah achiang khin hi (Amos 8:11) .

Huaiziakin Pathian thu pansan khamuanna leh lametna thute kia mite’n za ut uhi. Huchi lampang thute kia mi tamzawte zaak utzawng chihna himah leh i poimoh pen uh zaw khial ihihna uh leh Pathian lam a kik diing a ki chial na ahizaw hi. Pathian thu limsak ngeilou, piangthak kichi a, tup leh ngiim neitak leh khawphawk tak a Nungzui Hinkhua ana zang kha ngel loute adia Khamuanna leh Lametna gen zual in daihsawt tuanlou diing hi. Pathian in huai diing a hon sam ahi pah kei a, Amah mai a kisiik a kiik a, kiniamkhiak a, thumang tak a Amah be diing a hon sapte ihi masa uhi. Khelhna zungkalhkhiak poimoh hi. Amah gam leh diktatna zong masa leng, lungmuanna leh khamuanna te’n hon zui mai diing hi chih thei ni. Amasa di om ahi (Matthai 6:33). Pathian in hunlem hon bawlsak a i ngaihkhiak utkei uleh, a zekai chiang a athuak diing eite mah ihi uhi.

(Genesis 6:3, Matthai 11:20)

Kikhentuamna i khanmohbawk uh ahi:

Lei leh Van siamtu Pathian i neihna uh asawt deuhdeuh leh, ei singtangmite Nam-le-Nam I chihnak lai in, saptuam khat sung a ki deidanna leh kideihsaktuamna chihbang leng zakzak in hong om om hi. Innsak-innkhang, beh leh phung, leh innkuan sung natawm ah leng ki gamlatna leh kingeihlouhna uang hiaihiai a, mahni aangmasialna leh duhamnate thupi hiaihiai hi. I kam kia a ki iit in i kikhawtuah uhi (Jeremia 9:8). Laisiangthou in hon sinsak, i innvengte iit di, kingainiamtak a ei sang a mi hoihsak zawk diing, ei sang a mi a diing etzawk diiing chihte khawng zuikha ngellou a, zuih leng sawm lou Khristian kichite ihi uhi.

(Mark 12:31; Phillipite 2:3; Romte 12:10)

‘Nou-kou’, chi in kinamkhen in ‘Nam-feeling’ chih kammal thak bawlkhe hial mahle’ng Pathian in Nam chituamtuam zang in Manipur Simlam ah A tanchinhoih ana puangzaak hi chih i na genkhinta hi. Pathian in i poimoh mahmah uh Suahtatna Tanchinhoih tungtawn in hon na gawm a, abul hoihtak in, Amah deihdan in, Amah a kibulphuh diing in hon na patpih hi. I kipoimohtuahdan uh leh i pankhawmna uh apoimohdan atuunglai pek in kilangkhin hi.

‘Mission Field’ tuamtuam ei khamtawk in Saptuam tuamtuamte’n i nei chiat sam uhi. Himahleh, i Mission Field-te uah lohchingtak a Pathian’ Kumpigam i keklet kawmkawm un eimah tenna khua leh kiim-kiang a sungmuat hiai-hiai hi. I Mission Field-te leng tu sangmah a khang a, i khua leh mi-le-sate leng kiakniam lam hilou a khanlam amanoh diing ahi. Panlaakdan etthak ngai om ahi diam?

Singtangmite kipumkhat hileng, Pathian’ Min nasatak in kipahtawi di’a, ikiim-ikiang ua Buddhist, Hindu leh Muslim gamte leh India sung ngei a sahkhua chituamtuam omte kiang ah nasatak in A kumpigam nna leng i semta khamoh di uhia! Tanchinhoih Amah hon piak puangzaak dia Thupiak-Gol hon piak (Matthai 28:18-20), taksuah theihna diing a hon na tatkhiak zaw hiven (Jeremia 13:10-11). Zo’ suante tenna leh khawsakna mun (geographical location) omzenei tak (strategic) hi diing in i koih hi. I kiimvel en le’ng, Pathian kumpigam laak diing a dim in om hi. Huaidan a tanchinhoih puangzaak a, Pathian kumpigam keklian a, buai-a-buai san diing i hihlai un, aakta mangkuan ki tutu bang in Manipur kilkhat ah ei kia leng kisi zoulou in i om phet uhi. Khelhna chiteng in lah hon tuum lum dek hita!

Bangchi hiam tak in saptuamte le’ng khang lua ihi uh i kichi uhi. Khawvellam ah leng pil kisa in laisinnalam leh siamnalam ah masuan in lohching kisa mahmah le’ng le, Lungsimlam leh Khalam a puuksiat manoh kihita hi. Toupa i tung ua zahngai hina mai zen e maw! Eite’n bel kum 100 val nung in Toupa’n a kumpigam abul hon patpih enkai a khanpih lou in, Chi-le-Nam chih phetlou in, nam khat sung natawm ah leng pawl nih-le-thum in i ki khenta uhi. Hiai i dinmun un Pathian i gamlatdan uh taklang khin hi. I tu dinmun un Pathian i lauhlouhna uh chiantak leh langtangtak in phoukhia hi. Eite mangthai diinglai hon hunkhia a hon domsang Pathian’ diklouhna bang muh diing nei a hichituk tel a Amah gamlat ihi ua? (Jeremia 2:5) Tangtung leh singnuai peuh ah zum hetlou a kizuak a Pathian i aangkawmsan na uh tawpsan in, kisiik in Amah lam zuan ta niuh hang! (Jeremia 2:23-24, 3:1-6&13, 8:12). Toupa’ gam nai hi!

Kipumkhatna (Unity) thil hithei ahi:

Pangkhawm hatna ahi chih i thei chiat ua, himahleh pankhawmna dia kiniamkhiak ut leh mi kawm tuah Nam makai leh saptuam heutu koi nam hi’n koi saptuam ah om ngellou i himai kei ua hia? Kipumkhatna diing a thanuamna leh awlmohna nei, banghiam saithei dinmun lenkha kuamah omlou himai lou hiam?

Setan gal laakdan lohchingtak khat ahihleh mikhenzaak ahi. Pathian’ kumpigam a nam tuamtuam omkhawm ihihna uah, i kigawmna diing hon daal thei kibatlouhna ineihte uh i melmapa uh, Setan in theilua hi. Huaite mah phatuamtak in zang chetchet hi. Melmapa’n Pathian’ tate khenna di’n pan naakpitak in la gige hi chih thei kawmkawm in i douzou sek kei uhi. Panlaakdan khek ngaita adiam? Kikhenna leh kideidanna zaw Pathian akipat suak himhim a omkei hi. Himahleh, Pathian azahngaih ziakin, eite kinakna leh kituahlouhna sang in Amah min kepbitna di’n leh Athupina di’n i saptuammal hi’n mimal tungtawn in A gam nna semtou zel hizaw hi. Hon gup tuamna a om ziak a a zahngaihna tangtuam kisa khawng i omkha de aw!

Khotual a omsate hi’n a khopilam apat a vaitungthakte hitaleh, melma khat akibang a ineih uh (Setan) gaaldou di’n Toupa’n  Covid-19 zang in hon sam khawm hi chih ka theihtelna khat ahi. Lungsim khat leh Kha khat a pumkhat ihih uh poimohta hi. I khe chiat ua i din ua ki pumkhat theilou ihih ua lehleng, Pathian mai a i khukdin chiang bek ua i kipumkhat diing uh ahi. Pangkhawm a i melmapa i dou kei un zaw, i maban di’uh a lungkhamhuai lua hi. I pankhawm uleh Toupa’n hon bawlhoih thak dia, hoihtakin Amah i be ta diing uhi. Amah i naih deuhdeuh uleh, eite leng ki nai deuhdeuh diing ihi uhi. Eimah kimangngilh a i khros pua a i Toupa zuih diing himahleh, eimah kimangngilhna a omlouh ziak in i khros kipaw theilou a, khros i kipuak theihkei leh i Toupa’ nung kizui theilou sek hi.

Beh-le-phung, azawng-ahau, vengsak-vengkhang, pawlpi bang nih-le-thum kisuah, a mipite lah huai pawlpite dungzui a ki lungsim khen hita, politician khat ate leh politician khatpen ate chia i kikhenzaakna uh leng uang law zaakta hi. Zum leng zumhuai lawtel kasa hi. Innsung khat a mite lah ana kikhen zel, Tate leh Nu-le-pa ki innkhen lah tam. I innsung, i saptuamte uh leh i Nam uah Kumpi Jesu Khrist vai i hawmsak kei uh chih a lang chian mahmah hi. Khrist Jesu ah zaw kikhenna leh kikhentuamna omtheilou hi. Lemna zong a, a delh a delh diingte bangchi i hitamai ua? (Sam 34:14 ; 1 Peter 3:11)

Lungsim khat a i omtheihkei uleh leng, Kha khat a Pathian tate; siangthou leh iit a omte i di’n khawm diing uh ahi. I gahsuah diing uh ahi. Ki iit tuah a, ki kawmtuah a, ki haanthawntuah a, i kilamtouhtuah diing uh ahi.

(Galatiate 3:28 ; Kolossate 3:18 ; Philippite:1:27 ; Johan 13:34 ; 1 Thessalonikate 5:11)

I puansilhte hilou in i lungtangte uh botkek ni uh (Joel 2:13):

A langtang a mite muh diing in ‘kisiik’ sek mahle’ng, lungtang enchian Pathian khemzou hetlou ihi chih thei ni. Zuau ngeilou Pathian mai a huchibang a mikizuakte sang a leng kihhuai ihihlam uh kitheihmohbawlna in manthaina hon tun diing ahi chih thei ni. I khotaang hi’n saptuam hitaleh, dinmun setak om gegu a leng ‘i hoih uh’ , ‘hoihlam manoh i hi uh’ , ‘Toupa i tung uah zahngai diing ahi’ chihchi a i ki khamuan zel lai ua leh, mangthanglelte kihi ahi chihna ahi.

(Jeremia 5:12, 7:9-10 & 23:17;  Mica 3:11 ; Ezekiel 13:10-16)

Pathian mai zon chihtak a zong a, kisiik a i kiniamkhiak kei lai uleh, Toupa thangpaihna i tung ua tung kha diing hi. Pathian ginom ahihziak in A tapa Jesu Khrist tungtawn a athuchiam a muanhuai ahihziak in sawina i tuak diing uh ahi zaw hi. Pathian in diktattak in thukhenna abawl zel hi (Sam 25:8 ; 2 Thessalonikate 1:6-8 ; Job 34:12 ; Deuteronomi 32:4 ). I khelhman uh, Tangtawn Meidiil a i thuak diing uh kia hilou in lei ah leng i thuak lawk lawtel uhi. Huaidan mah in, Tatsa te’n leng Lei ah leng Vangam i chiam kha zelzel di’n Toupa i tung uah hoih hi. Pathian thupina pen ahoihna kia a kilangkhe lou a, A thangpaihna ah leng a thupina kilangkhia hi chih lungtang ah vom ni hang! (Jeremia 17:10 ; 23:19, 25:30-38)

 

Pathian mai a kisiik a i kiik uleh Toupa’n hon ngaidam dia, Athangpaihna zuukkiik diing hi (John 6:37 ; Jeremia 18:8). Himahleh A hoihna ahidiingmawng a i koih a, kisiikna toh Amahlam i zotkei leh A thangpaihna toh kimaituah diing ihi uhi. Toupa thukhendik Pathian ahihlam mangngilh kei ni.

Huaiziak in, piangthak kichi a, kibawl touh zel a Vangam tunsuak (Philippi 3:14) teel diing i diam, ahihkeileh siatlam manoh deuhdeuh a tangtawn gawtmun a luutsuak teel zaw diing? (Kilaakna 22:11).

Tu hunbi hoih i neihlai a, i khelhnate uleh thulimlouhnate uh taisan a, kisiik a Toupa lam i ngat kei uleh zaw, sawina hong tung chiang in, Pathian hamsiat kawm khawng in i mangthai kha diing uhi (Kilaakna 16:9 ; Hebrute 12:16-17).

Pathian in A zahngaihna hon tangsak a, Amahlam a i kiheitheihna di’a sawina leh thununna hunlem hon bawlsak hizaw hi . Kisiiktheilou a lungtangtaak tak a leng i khelhnate ua hon pekhe thei Pathian mai zong ni hang. A huchihkeileh, Pathianthu, temhiamtuah saang a leng hiamzaw (Hebrute 4:12) in i lungtang a but nawnlouh khak diing lauhhuai petmah hi.

(Matthai 13:14-15 ; Mark 4:11 ; Luke 8:9; Nasepte 28:26-27 ; Jeremia 15:1-2)

Kibulpatthakna di’a hun manpha:

‘I Khawzang ua Pathian sapna diing hunlem hoihtak bawlsak in i om uhi.’ chileng khial diing in i kigingta kei hi.

Hun tawplam ahi chih mi tampite gintatdan hi’n i koih hi. Himahleh zekai nailou ahihziak in, i kibulphattakna diing un hiai hun manpha mansuah kei ni hang. Hun nuamlou a anopna di zon chih i paidan uh himahleh, anopna di hizawlou in, suahtatnalam piibawl zaw ni. Nopna i delhna lam un tutan i na vaakvai gawpta uhi. Nopna hilou in sianthounalam delh ni.

(2 Timothi 1:9 ; 2 Korinthte 7:1 ; 1 Peter 15-16)

Tulel tak ngial in chu, i Khovel dinmun pen lamdang mahmah ahihziak in huntawp toh hong kizom tou diing leng hikha maithei hi. Huai zaw, Pa kia in thei hi (Matthai 24:36). Himahleh, khovel hong paizel dan leh nauveina hun a hongtung diing i Toupa Jesu khrist in hon na hilhlawkte i muhlouh khatmah leng omnawnlou phial hi. Tanchinhoih miteng kiang a atun diing kia in kisamta hi. Nauveina hunbi atawpnalam leng hikha thei hi. Nauveina hunbi abullam ahihleh lah hun haksa sem kimanoh chihna ahi. Kidouna leh kidou thuthang, hiileng, khauphe hon, ziinling, tui let, ki iittuahlouhna, kial, huihpi-vuahpi leh thuthang nuamlou zaak diing ki phunon mai ahi. Hichibang thil tungte ahi diing him ahi a, i mangbatlouhna diing in, Pathian thu a ki bulphuh a i pilvan poimoh petmah hi.

(Matthai 24:6-8 & 12 ; 2 Timothi 3:1-8)

Huchi ahih lai in, Pathian in lem hon sakpih a, khovel angeinadan pu nawn thei diing a hong om nawn leh zaw, a bul kipanthak in, khopi a kiknawn diingte le lungsimthak toh, Khrist ah tup-le-ngiim thak toh kik thei le’ng chihhuai petmah hi.

Sepna kip ziak a innlam kiik ngailou a Khopi a ana omdente leng nasatak a maban ah Khrist hinkhiakpih ngam a Gospel meisel i tawite tumsak lou a i khosak diing uh hita hi. Khovel mialna lak a gingloute tawndante khawng nialkalh ngamlou a sepnamunte ah hi’n khotaang ah hitaleh, va tuitum mai lou a khovel vaakna i hihlam uh hihlat zawk poimohta hi.

Innlam a kibulphuhtak a khawsate leng omzia leh tup-le-ngiim neitak a kisakthak poimoh diing chihna ahi. Eilak a hong teng gingloute kiang a i neih Khrist’ Tanchinhoih puangzaak diing a mohpuakna i neih uh semkhe di’a saptuamte kisak hunta hi.

Huaidan a i omnalam peuh a, Pathian deihdan a hinkhuate zang a, A nna i sepkhiaktheihna diing un i hindan lui paikhia a, Khrist’ sisan a tatsate i hihnatak, i hinpih masak phot uh poimoh lawtel hi chih gen munluat omlou hi.

(John 3:36 ; Kolossate:1:21-23 leh 3:5:10)

Chialpi a mi tampite kilatkhiakna tan ah lohching kisa kei ni. Jesu Nungzui chiat diing in kizuuntuahna leh kilamtouhtuahna piibawl ni.

 

Tulel a poimoh mahmah Lungsimlam Natna (Mental Disorder) pen ahihnabang tak a, ataktak ahihlam pom poimohta hi. Khristian khotaang hinazenpi in, hiailam toh kisai a leng panla i hi i kichih lai un, mahni kithat (suicide) chih zaak diing om mun law zezen hi. I pom utkei law na du’a, Khristian Khotaang lohsam ihihna uh khat ahi chih thei ni. Hiai toh kisai in Saptuamte’n le’ng nasatak in leh tup-le-ngim kichiantak nei in pan hon la meng le uh chih huai sa lawtel ing e!

Belampute leh Khotang makaite mohpuakna genlouh theihlouh:

Saptuam leh khotaang a siatna leh a kisam omte ziak in makaite mohsa gige thei kihi lou hi. Mimal a pan i na laaktheih om lua hi. Khatna ah, kiteelna om chiang in ‘vote’ omzeneitak in khe zel le’ng khotaang leh saptuam kikhekna diing a i panlaaktheihna hoihtak ahi.

Nihna ah, saptuam leh khotaang ahoihna di’n minautangte leng mimal chiat in ana ki sung etthak zel ni hang. Huai diing a Khristian kichipeuh thilhihtehihna piak a om ihi uhi (1 Peter 2:9). Huchi ahih kawmkawm in, saptuam a Pastor, Upa leh makai dangte’ siampu mohpuakna leh midangte’n mimal chiat a siampu mohpuakna aneih pen uh tehvual hizel lou hi.

Jesu Khrist Hotdamna saang khempeuh te’n Pathian mai a khelhna kipuanlouh i nei leh, i puang zel diing him uh ahi. Kikhek a, siangthouna delh zel a, mite a di’a ettontaak a, i hindan mahmah ua Pathian thupisak diing a sap ihi vek uhi. Himahleh, Belaampute’n Pathian mai ngei ah leng a mohpuakna uh midangte toh teh a saang zawtham ahih ziakin, kisiikna paizel ah leng Pathian in amaute makaihna ngiat hi (Joel 1:13-14). I dinmun un kiaksiatnalam manoh kinlua ahihman in, tusaangmah in awlmohna leh panlaakdan apoimohdan a khek zel thei di’n Toupa’n saptuam makaite panpih chiat hen aw. Omdan, khawhei leh kampau ah leng mi nautaang ettontaak diing a Pathian in asapte ahih ziak un, Toupa’n apoimoh bang chiat un haatna pia hen aw.

(Hebrute 13:7 ; Jakob 3:1)

Khotaang heutute’n leng Khristian hihna suang a, Pathian in a mite makaih diing a sap ahihziak un Pathian mai ah a mohpuakna uh nep tuanlou hi. Makaite’n amau hoihsakdan hilou in Pathian deihdan leh A kep uh khotaang leh Saptuamte hon zuun sem uh heh aw.

(Jeremia 2:8; Mika 3:11; Joel 2:15 ; Nehemia 3;1)

Pathian thangpaihna mipite tung a akilat chiang in, siampute (saptuam makaite) dotna leh khelhna gau thuak masa pen uhi chih Jeremiah 2:8, Ezekiel 9:6 leh Zakaria 10:3 ah i muthei hi.

Pathian mai a kichepna nei himhim makai khempeuh in, a poimoh bang a Laisiangthou limlang a zang a, kibawl dikna leh sianthouna nnasep delh sunzom diing in Pathian mai ah kiniamkhiak zel poimoh hi.

Tita 1:6-9 ;1 Timothi 3:1-10 &12 ah chiantak a makaihna toh kisai kigelh ahihman in, makai kuaman Pathian mai ah suanlam nei theilou diing uhi.

Thukhitna:

Jeremia 7:9, Jeremia 7:31 leh Jeremia 17:2 a kigen khelhnate Pathian in athuaktheihlouh leh gawtlouh a akoih louh Baal biakna, Asherah pahtawina khuamte leh Munsangte ahi uhi. Ei Singtangmite’n leng dahhuaitak mai in, huai hunlai dan toh kibang chet in Baal bia, Asherah khuam tung seuhsouh leh Munsang bawl i kichi ut hial kei diing uhi. Himahleh maw, eite’n Pathian i aangkawmsanna Baal, Asherah khuam leh Munsangte a meel tuam in i tuhun khawvel toh kituak in hon pawkhia chih thu lel ahi. Kihahsiang in Toupa lam ah kiik ni. Kisiik in i lungtangte uh botkek ni uh! I hih diing bang ngei un, A mai ah kuun in be takzet ni uh! Sianthouna delh zel ni! Toupa’ zahngaihna ngainep nawnkei ni!

Habakuk 3:2

Aw TOUPA, na tanchin a gen uh ka za a, ka lau hi; Aw TOUPA, kumte lak ah nnasep hihhalh ve, kumte lak ah kithei sak ve; thangpaihna ah chitna theigige in.

Jeremia 17:14

Aw TOUPA, hon hihdam inla, huchi’n ka dam ding a, hon humbit lechin, huchi’n ka bit ding, ka phat gige lah na hi ngal a.

Singtangmite tung ah bangkim Siamtu, Siangthou, Siangthou, Siangthou Pathian zahngai zel hen aw! AMEN!

 

-Chingngaihlian Tunglut

July 25, 2020/ Article No. 19

(Laigelh toh kisai kupbeh nuam a omleh, Laigelhtu +919892316430 ah thuzaak theih diing hi.)

Chingngaihlian Tunglut
WRITTEN BY

Chingngaihlian Tunglut

She is one of the two co-founders and the in-house counsellor. Her freelancing works include lots of voluntary and 'Pro Bono' counselling in church and community. She is also extensively involved as a counsellor at Bombay YMCA Counselling Centre, CBD Belapur, Navi Mumbai. She has been trained and certified in several Mental Health and associated courses. She is also a certified trainer. She is passionate about young people and the issues they face. She has facilitated workshops on Mental Health and other relevant issues and is involved as facilitator in counselling courses and Sunday School teachers training from time to time.

(Please contact her for seminars and workshops about adolescent and youth issues and mental health etc. As a trainer, she is also passionate about training and equipping people to better serve the body of the Lord Jesus Christ in children, youth and women ministry)

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Book Appointment