GINGTUTE’N “NAMASTE” CHI DIING MAW?

2

Thumapi:

Kum 2020 i kai touh uh toh kiton in natna hiileng, kikhoih khaak/sukkhaak ziak a baihsam tak a kilohsawn theih mai Coronavirus kichi China ah hong kipan in, tutan chiang in ahihleh khovel pumpi khawng suak phial ta hi. A natna lauhhuai lou hikei mahleh, internet tungtawn diakdiak in alauhhuai dan sang a lauhhuai zaw in nakpitak in kithehdarh hi.

Hiai natna toh kisai, kiven diingdan leh adamna diing tanpha zuau thuthang tam petmah hi. Zuau toh thutak toh kipeltuah vengvung in thu om a, huchi kawmkal ah lauhna toh, huphurhna toh omkha tampi kiom hi. Coronavirus toh kisai himhim thuthang a hong kipatna a muanhuai kei leh limsaklou a, akhahkhesawntu a leng panlouh hoihpen diing hi.

Kikepbit diingdan:

Kikepbit diingdan leng tampi kigen vengvung a, huaite lak ah, mai tuam diing, khut sawpsiang mun diing, mi toh va ki kawmtuah louh diing, mipihon lak a omlouh diing, hitang-khosik dan a i omleh helpline number omte call / Doctor kietsak pah diing leh i khut a i muk, naak leh mit te khoih louh diing chihte khong chiamteh kiphamoh hi. Nek-le-dawn lei louh theihlouh ahihziak in, a pawlam a i va lei chiang in a sawpsiang theihte sawpsiang in, a sawpsiang theihlouhte inn pawlam ah dakkal 24 bek koihdap phot di, kholak a mi toh kisukkhak/khoihkhak louh diing leh akinaih lua a omlouh diing chihte hi.

Mi toh kisukkhaak louh diing:

Mi toh kisukkhak/kikhoihkhak louh diing chih toh kisai pentak ahi ko’n kup ut pentak.

Ei singtangmite adiak in ki khoihkhak utte ihi uhi. Kichibai, kibeng, apoimoh hetlou a le mi toh kihou chiang a ki khoihkha, hetkha, nehkha leh sawnkha/sawkkha te ihi uhi. Hiai natna akipat a kivenbitna toh kisai a, inn pawlam mi toh kisukkhak louh phot hoih ahihziak in ki sukkhaak louh/khoihkhaak louh a mi toh kithuahdan sin hong poimoh ta hi. A poimohlou pipi a kisukkhaak louh i kisinna uh leng hipah mai hi. Kisin ni hang!

           Kikhoihkhaak louh diing ahih toh kiton in, ki chibai buuk theih louh hong hipahmai hi. Ahia lah, iki chibai buk teitei ngaihna mun/dinmun a ikoih om ahih chiang in, khovel mite hon kawkmuhna bang in ‘NAMASTE’ i na zang geih uhi. Ki thumang vanglak sa kahi. Phaze kisa mahmah hidi’n ka ngaihtuah hi, aziak ahihleh kin takin i na zang pangkai petmah uhi. Thumanna poimohdan i gengen ua, hilehleng, mihingte’ thu i manna lam ah, Pathian zakdah diing hihkhak ding kiven leng poimoh petmah zel hi.

           Kei mimal in bel, ‘NAMASTE’ omzia ka na suichet ma in leng, Hindu leh Buddhist chihte (Pathian Hing beloute) kichibai dan ahihziak in, kana zang ut ngeikei hi. Zanhal zek in, Lamka Local News channel khat in koimun hiam a pahtatna piakna ahon taaklat na uah, khut kilet a chibai kibuuk lou in ‘NAMASTE’ in kichibai ek mawk uhi. Mak kasa petmah a, nuam kana sa hetkei mawk hi. Huai tak in, ke’n leng suut lunggulhna nei mawk in, ‘NAMASTE’ omzia ka ‘google’ pah hi.

Omzenei tak in ki ‘NAMASTE’ uhi:

NAMASTE/NAMASKAR  ichih chiang in kichibaibuukna kammal ahi a; huai kammal genkawm a, kuun zek a, khutzung atunglam ngasakkawm a, mahni aang a khutpeek tegel suktuah ahi. Hiai khutveidan/tatdan pen ‘Añjali Mudrā’ kichi a, a omdan tak ahihleh, Yoga toh kisai a ‘standing/prayer posture’ (dindan) ahi hi. Hiai kichibai bukna ahihleh, a kammal panglou in a khutvei pen kia in leng Southeast Asia gam a India gam suak sahkhua a kithanna munte a hahzat mahmah uhi.

Hinduism ah ‘NAMASTE’ pen, “I bow to the divine in you” chihna ana chi hi. A kichibai buukdan uh omzia nei mahmah ana hi a, “Nang a Pathian hihna om pen mai ah ka kuun hi” chihna ahi hi. Namaste ahihleh, a khutvei panglou in a kammal kia in leng ki chibai na di’n gen sek ua, a kammal panghetlou in a khutvei kia in leng zang zel uhi.

Gingtute’n bang chi diing?

Huchi hitaleh, ei gingtute’n ‘NAMASTE’ i zatlouh mai uh hoih ding hi. Hih teitei diing sakkhaak theih mah ahi. Hilehleng hih teitei diing a sawlluih kihi lou pi a! I theihlouh ziak uh hiam, i ngaihtuah sau ngellouh ziak uh hiam, mi’n lungsim lian hon chihna diing uh hiam, chituam deuh a kilat i utlouh ziak hiam ua ina zat khaak uh hithei tham ahi a, himahleh, tua kipat in zaw, hiai laigelh simtute bek in zatlouh diing ahihlam i thei chianta hi.

          Kampau in kammal in ‘chibai’ chi in kichibai phot le’ng le poi hetlou di’n ka ngaihtuah hi. Ei gingtute’n leng, ‘NAMASTE’ khutvei toh kibang in, khutzung atunglam kawk in, i aang a khutpek sutuah in khutvei hun i neisek ve uale maw? Himahleh en bel, huaidan a i hih chiang un, Pathian kiang a thumna i neih chiang chauh hi sek hilou hia? I deihthoh tak mai, i Toupa’ hon sinsak thuumna i neihchiang hizawmah lou mo huchia i khut uh i vei chiat uh? Huchi hitaleh, Pathian i biak chiang ua i khutveidan ua mihingte leng chibai i buuk chiang a khutvei huchi dan mah kizang chihna suak hi. Pathian kiang a thumna i neihdan a mihing kiang a chibaibukna neih pen hikhin mahmah salou ka hi. Pathian in Amah kia be diing a thu hon piak ahi chih i Laisiangthou ah i mu hi (Eksodas 20:2-3). Khristian, Pathian Hing bia, Jesu Khrist’ sisan mantam tak a tatsate ihihziak un, khovel mite thil hih khempeuh kikoppih thei nawnlou hi (Romte 12:2). Noplen diing a tatsate himah lehang, i noplenna uh khelhna khuhna dia zanglou a, Pathian sikha dia kipiakna a zat diing hizaw hi (1 Peter 2:16).

          Khovel bukimlou ahi a, akhenchiang a hon lungbuai sak thei diing thil hong tam sek  ahihziak in, i pilvan ua, khawngeingaitak a i om uh poimoh petmah hi (1 Peter 5:8). Khawngeingai a i-om theihna di’n, a tate a dia iit neilou Pa Pathian kiangah pilna ngen ni (Jakob 1:5). Aziak ahihleh, Pathian in hichibang a Khasiangthou in a hasuan thumnate khong A dawn ut lampangtak ahih ziakin (Luke 11:13).

Thukhitna:

I Laisiangthou, Isai 42:8 ah, ‘TOUPA ka hi; huai tuh ka min ahi: ka thupina mi dang kiang ah ka pe kei ding a, phat ka lohna leng milim bawl tawmte kiang ah ka pe sam kei ding.’ achi hi. Pathian in Amah tanvou, Biakna leh pahtawina leh athupinate milim bawltawmte toh kikop hiallou diing ahi achihna ahi. Milim bawltawmte biakna leh milim bawltawm bete tawndan pen, Amah bete’n va koppih chih zaw, Pathian in zadah mahmah hi chih i Laisiangthou Genesis apat Kilaakna tan kikal a kigenmun mahmah hi.

Toupa’n i haiman ua, A tung a i hihkhelh khaakte uh ziak in hon ngaidam chiat hen aw. Amah deihlam pilvangtak a zuithei chiat diing in simtute, Pathian in A Khasiangthou’ hasuan pilna hon pe chiat hen, I Toupa Jesu Khrist min in. Amen.

 

Chingngaihlian Tunglut

April 1, 2020/Article No.14

(Laigelh toh kisai kupbeh nuam a omleh, laigelhtu +919892316430 ah thuzaak theih diing hi.)

Chingngaihlian Tunglut
WRITTEN BY

Chingngaihlian Tunglut

She is one of the two co-founders and the in-house counsellor. Her freelancing works include lots of voluntary and 'Pro Bono' counselling in church and community. She is also extensively involved as a counsellor at Bombay YMCA Counselling Centre, CBD Belapur, Navi Mumbai. She has been trained and certified in several Mental Health and associated courses. She is also a certified trainer. She is passionate about young people and the issues they face. She has facilitated workshops on Mental Health and other relevant issues and is involved as facilitator in counselling courses and Sunday School teachers training from time to time.

(Please contact her for seminars and workshops about adolescent and youth issues and mental health etc. As a trainer, she is also passionate about training and equipping people to better serve the body of the Lord Jesus Christ in children, youth and women ministry)

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

2 thoughts on “GINGTUTE’N “NAMASTE” CHI DIING MAW?

  1. Thugelh hoih leh manpha lua hi. Thil khat peuhpeuh ihih dekchiang in, Bang ziak a tua kahih hih sawm kahia? chih kidot ngai kasa…
    Rom 12:2Do not be conformed to this world, but be transformed by the renewal of your mind, that by testing you may discern what is the will of God, what is good and acceptable and perfect.

Book Appointment